Kırşehir İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü

Kalıplaşmış Sözler

a- Atasözleri
- Tırnağın varsa başını kaşı
- Ayranı yok içmeye, At ile gider s.....maya
- At binenin kılıç kuşananındır.
- Attan inip eşeğe binilmez
- Anasına bak kızını al,kenarına bak bezini al.
- Ana gibi yar olmaz, Bağdat gibi diyar almaz
- Ağlarsa anam ağlar gerisi yalan ağlar
- Erkek eşeğin sıpası olmaz.
- El elin eşeğini türkü çağırarak ararmış,
- Kılda keramet olsa keçiler evliya olurdu,,
- Koyunun olmadığı yerde keçiye Abdurrahman Çelebi derlermiş.
- Keçinin şaşkını suyu pınarın gözünden içarmiş0
- İtin ayağını taştan mı esirgedin?
- İti an deyneği hazırla.
- Sürüden ayrılanı kurt kapar.
- Ayıdan dost gavurdan dost olmaz.
- Taş olduğu yerde ağırdır.
- Ateş düştüğü yeri yakar.
- Ateş olsa cürümü kadar yer yakar.
- Çingeneyi bey yapmışlar,önce kendi babasını kestirmiş.
- Ummadık taş baş yarar
- Asıl akmaz bal kokmaz,kokarsa yağ kokar,aslı ayrandır.
- Kılavuzu karga olanın burnu b...tan çıkmaz.
- Erkan kalkan yol alır,er evlenen döl alır.
- Sütten ağzı yanan yoğurdu üfleyerek yer
- Dağ dağa kavuşmaz,insan insana kavuşur.
- Görmediğin oğlu olmuş çekmiş ç......nü koparmış.
- Meyveli ağcı taşlayan çok olur
- Bitli baklanın kör alıcısı olur.
- El öpmekle ağız kirlenmez.
- Oturduğu ahır sekisi çağırdığı İstanbul türküsü.
- Soğuktan ve soysuzdan kendini koru.
- Eşek elin,zerdali emanet»
- Her şey incelikten, insan kabalıktan kırılır.
- Yatan öküze yem verilmez.
- Sen okuyup adam olana kadar, dağdaki tavşan zabit katibi olur.
- Yiğit at kendine kamçı vurdurmaz»
- Boyumca buldum, huyumca bulamadım
- Rağbet iki başlıdır.
- Öfkeyle kalkan zararla oturur

b- Mahalli Deyimler:
- başını bağlamak: Evlendirmek
- başının etini yemek: Çok konuşmak, ilenmek
- gavur parasıyla on para etmemek: hiçbir işe yaramamak
- oğul balı gibi tatlı olmak: çok sevilmek
- tadı azmak: tatlanmak
- turnayı gözümden vurmak: şansın çok iyi gitmesi
- yağ döküp yalamak: temizlemek, temiz tutmak
- ahı yerde kalmamak: yapılan kötülüğün cezasını çekmek
- ahiret sorusu sormak: ayrıntılı zor sorular sormak
- bağrı yufka: yufka yürekli, merhametli
- bürbür bükülmek: bir şeyden mahçup olmak
- eme seme yaramak: işe yaradığı kabul edilmek
- haşat olmak: hurda haş olmak
- göğ keçi oğlağı olmak: ayrıcalıklı olmak

KIRŞEHİR YÖRESİ BİLMECELERİ
c- Bilmeceler
+ Yağlı kaşık duvara yapışık (kulak)
+ Küçük al yastık, içine un bastık (iğde)
+ Kıllı ağzını açtı, çıplak içine kaçtı ( yün çorap )
+ Kat kat döşek, bunu bilmeyen eşek ( lahana )
+ Bir küçücük fıçıcık, içi dolu turşucuk ( limon )
+ İstanbul'da süt pişer, kokusu buraya düşer ( Mektup )
+ Yer altında kitli sandık ( mezar )
+ Çin çin hamam, kubbesi tamam, bir gelin aldım babası imam ( minare )
+ Benim bir gelinim var gidenin gelenin eteğini öper ( minder )
+ Çarşıdan aldım bir tane eve geldi» bin tane ( nar )
+ Tıngır elek tıngır saç, elim hamur karnım aç ( oruç- Ramazan )
+ Ağzı aşağı mor t.....ğı, bunu bilmeyen gavur eşeği ( patlıcan )
+ Ağacı oymuşlar, içine bülbül koymuşlar ( radyo )
+ Bilmece bildirmece el üstünde kaydırmaca ( sabun )
+ Dağdan gelir taştan gelir, eğri büğrü yoldan gelir ( sel )
+ Parasını el alır, dumanın yel alır ( sigara )
+ Sıra sıra odalar birbirini kotralar ( tren )
+ Elemez, melemez ocak başına gelemez, gelse bile duramaz ( Yağ )
+ Akşam serilir, sabah dürülür ( yatak )
+ Yer altına yağlı kayış ( yılan )
+ Biz biz idik yüz bin tane kız idik gece oldu, dizildik sabah oldu, silindik ( Yıldız )
+ Dışı katık, içi kütük ( zeytin )
+ Yedi delikli tokmak, bunu bilmeyen akmak ( Baş/Kafa )
+ Nar, nar diz boyunca kar, uçtu keklik kaldı dilber ( başak )
+ Altı tahta üstü tahta içinde bir kanlı kahpe ( bıçak )
+ Dağdan gelir sekerek, kuru üzüm dökerek ( keçi )
+ Altından yer, üstünden sıçar ( rende )
+ Çit çit hamam kubbesi tamam bir gelin aldım babası imam ( saat )
+ Yol üstünde sarı çenber ( sidik )
+ Çarığımı çattım, pencereye attım ( terazi )
+ Yer altında sakallı hoca / soğan )
+ Dam başında küreği, güp güp eder yüreği ( hırsız )
+ Metelim var metten sakalı var etten şimdi gelir görürsünüz, güle güle ölürsünüz ( hindi )
+ Dağdan gelir davara, kuyruğunun ucu kara ( yılan )

Dualar:
Elin ayağın dert görmesin
Hacı kahvesi olsun
Hayır diyelim hayır olsun
Koşa yaşa
Su gibi aziz ol
Tekerine daş değmesin
Telli duvaklı gelin olasın
Geçmişlerinin canına değsin
Muhanede muhtaç olma
Kolay gelsin
Darısı gençlerin başına
Yattığın yer nur olsun
Allah ikinizi bir yastıkta kocatsın

Beddualar:
Adı batasıca
Ciğerlerinden tutul
Dizine gözüne dursun
Allah ondurmasın
Düğünsüz derneksiz gelin olursun inşallah
Atının anlına güneş doğmasın
Allah senin yüzünü bir daha göstermesin
Boyu devrilesice
Boğazına dursun
Cehennemin dibine gidesice
Ilgıt ılgıt eriyesice
Gadalarımı alasıca
Gavur gadalarından gidesice
Kanlar kusasıca
Türemeyesice